Horrorgames zijn er in allerlei soorten en maten. Van de jumpscare-festijnen als Five Nights at Freddy’s en The Park, tot de atmosferische horror van P.T. en Silent Hill en de survival horror van State of Decay en de wat actievollere Resident Evil-delen. Ergens in het midden van dit alles zat The Evil Within, een poging van Bethesda om door te breken in het horror-genre, waarvan komende week het vervolg verschijnt. We analyseerden daarom de films die volgens Bethesda als inspiratie voor deze game dienden, om zo te analyseren wat we mogen verwachten van The Evil Within 2.
Dark Water
Dark Water, een Japanse horrorfilm uit 2002, mag daarbij het spits afbijten. Deze film vertelt het verhaal van een net gescheiden jonge moeder en haar dochter, die hun intrek nemen in een vervallen gebouw terwijl ze hun leven weer op de rails proberen te krijgen; iets wat bemoeilijkt wordt door een alsmaar groeiend lek in het plafond.
Terwijl moederlief probeert om zaken op orde te stellen, zowel op het relationele vlak als op het thuisfront, wordt ze opgeschrikt door vreemde gebeurtenissen die zich in toenemende mate rondom haar dochter lijken te focussen. En wanneer die ook daadwerkelijk getroffen wordt door wat de vloek van een geest lijkt te zijn, besluit ze het tot op de bodem uit te zoeken.
Hoewel Dark Water een horrorfilm is, is het er een waar je als kijker maar weinig van zal schrikken. Het is de spanning, het onbehagelijke gevoel dat opbouwt terwijl je kijkt en de wanhoop van een moeder die vreest voor het leven van haar kind die de film dragen.
Paprika
Ook de tweede film die werd aangedragen als inspiratiebron voor The Evil Within 2 komt verrassend genoeg uit Japan. Wat echter verrassender is, is de film zelf. Paprika is een gevierde animatiefilm die enkel kan worden beschreven als een gigantische mindfuck met een vleugje science-fiction.
De film zelf draait om de titulaire Paprika, het alter-ego van dr. Atsuko Chiba, dat dromen van mensen met psychische problemen binnenvalt bij wijze van een nieuwe vorm van therapie. Deze ‘’droomtherapie’’ is officieel niet toegestaan en bevindt zich dan ook op ethisch grijs gebied, vooral omdat de patiënt geen controle heeft over wat er wel of niet getoond wordt, daar dromen een product zijn van onderbewustzijn.
Naarmate de film vordert, beginnen de dromen zich steeds meer te vermengen met de echte wereld, terwijl symboliek een steeds belangrijkere rol gaat spelen in wat de kijker op het scherm ziet. Wat de betekenis van sommige delen van de film is en wat de moraal van het verhaal is, is daardoor al sinds de release een punt van discussie. Het thema van een beleef- of droomwereld die doorsijpelt naar de werkelijkheid staat echter in steen gebeiteld.
Prisoners
Op het moment dat we bij de derde film op Bethesda’s lijst, Prisoners, aankomen, is er een duidelijk waarneembare trend ontstaan. Prisoners is wederom geen horrorfilm, maar een thriller over ontvoerde kinderen, religieus fanatisme en de impact die het verliezen van een geliefde op de psyché van de mens kan hebben.
Het plot van de film laat zich niet in een paar woorden vangen, omdat vele verschillende personen een belangrijke rol spelen terwijl ze ieder op hun eigen manier proberen te achterhalen wat er met de vermiste Joy en Anna is gebeurd. Een overeenkomst tussen de karakters is echter dat ze gaandeweg steeds meer grenzen overschrijden om te beschermen wat hun dierbaar is, terwijl je ziet hoe anderen steeds verder afzakken in wanhoop, frustratie en onmacht.
Wanneer deze gevoelens de overhand krijgen, zijn zij die als slachtoffers bestempeld werden afgedaald in een eindeloze put van waanzin, waardoor je je als kijker steeds minder en minder kunt identificeren met de hoofdrolspelers. En dat zorgt voor een vreemde gewaarwording. Tijdens het kijken van een film probeer je je immers altijd achter iemand te scharen. Maar als de grens tussen dader en slachtoffer vervaagt, wie steun je dan?
Se7en
Voor Se7en keren we terug naar 1995. Brad Pitt en Morgan Freeman spelen detectives die een seriemoordenaar proberen op te sporen. Deze maniak laat zich leiden door Bijbelse idealen en straft mensen aan de hand van de zeven zonden – lust, wraak, vraatzucht, hebzucht, trots, luiheid en nijd –, welke hij op gruwelijke wijze uitbeeldt.
Net als Prisoners is Se7en geen horrorfilm, maar een thriller met een duister thema en elementen die de mentale gesteldheid van mensen verkennen. Met name aan het einde van de film, wanneer een van de detectives zelf een indirect slachtoffer wordt, wordt precies duidelijk hoeveel werk in de voorbereiding van de moorden is gestoken en wat voor mindgames de dader met ons speelde.
In een stijl die erg doet denken aan SAW worden mensen gestraft op toepasselijke manieren, maar wel pas na een bijna ondragelijke hoeveelheid lijden die zelfs de meest geharde kijker met een onbehagelijk gevoel achterlaat.
The Cell & The Mist
Na het bekijken en analyseren van de vier bovenstaande films is de waarneembare trend die we benoemden veranderd in een rode draad ten dikte van een klimtouw. Alle elementen die we zagen in de vorige vier films, zoals het effect van trauma op de mens, worden in The Cell verweven met een machine die sterk doet denken aan die uit Paprika. Ditmaal is het echter niet de droomwereld die de realiteit binnendringt, maar de gebruiker van de machine die de werkelijkheid beïnvloedt door patiënten in een coma te begeleiden. Om niet nog meer in herhaling te vallen heb ik daarom de laatste twee inspiratiebronnen van The Evil Within 2 samengetrokken. The Mist doet namelijk ook niet heel veel anders.
In plaats van dat men in de psyché van een ander duikt, wordt men in The Mist blootgesteld aan vreemde nevel die wezens uit een andere dimensie verbergt. Gigantische sprinkhanen, spinnen en een tentakelmonster drijven de mensen van het dorpje Bridgton in het nauw, waarbij meerdere inwoners mentaal gebroken worden. Religie en zorg om je naasten zijn twee belangrijke thema’s die naarmate de film vordert mensen tot steeds extremere daden dwingen, iets wat we ook al zagen bij eerdere films in dit artikel.
De trailers
Nu we de films die als inspiratie voor The Evil Within 2 dienden hebben geanalyseerd, is het tijd om te kijken wat we al van de game weten. Ik heb daarom elke trailer die ik kon vinden meerdere malen bekeken om te zien wat er opviel.
Zoals we konden verwachten, lijkt The Evil Within 2 op het eerste oogopslag niet bijster veel anders te doen dan zijn voorganger. Groteske monsters jagen je als speler op en het is aan jou om te ontsnappen, dan wel je te verdedigen. Ditmaal heeft je karakter echter veel meer grip op de situatie, daar de gebeurtenissen van de eerste game hem hebben voorbereid op de situatie waar hij zich nu in bevindt.
Sebastian Castellanos daalt nogmaals af in de horrorwereld van de eerste game in een poging om zijn dochtertje Lily te redden, die hij al jaren dood waande. Hij is echter niet de enige die de gevaren van deze plek trotseert om Lily te vinden. Een gestoorde priester heeft zichzelf wijsgemaakt dat hij de God van deze nieuwe wereld is en zoekt Lily om zijn greep erop te verstevigen. Tot overmaat van ramp is het meisje aan het einde van haar Latijn, waardoor je niet enkel tegen zombies, geesten en monsters moet vechten, maar ook tegen de klok. De angst en de paniek van Sebastian zijn dan ook onmisbaar in de video’s.
De analyse
Gekeken naar de trailers van The Evil Within 2, het plot van de originele game en de films die Tango Softworks volgens Bethesda als inspiratie heeft gebruikt, is het niet moeilijk om delen van het verhaal nu al uit te stippelen. Dat de wereld van The Evil Within 2 is ontstaan door een gedeelde belevingswereld weten we al en dus is het niet moeilijk om parallellen te trekken naar Paprika en The Cell, terwijl de schurk van dienst duidelijk doet denken aan karakters uit Se7en en Prisoners.
Die laatste laat zijn invloed ook gelden in de beweegredenen van Sebastian, daar hij elk menselijk overlevingsinstinct laat varen voor een kleine kans om zijn meisje terug te krijgen, hetgeen tevens doet denken aan The Mist en Dark Water. De puzzelstukken die samen The Evil Within 2 vormen liggen dan ook al grotendeels bloot. De vraag is nu echter hoe ze in elkaar passen.
Wat is de exacte invloed van Lily op deze wereld? Hoe ver zijn Sebastian en de priester bereid om te gaan om hun doel te bereiken? En in hoeverre trekken de realiteit en de wereld van The Evil Within 2 samen? We kunnen ergens wel een gokje wagen, maar wachten liever op de antwoorden die op 13 oktober 2017 verschijnen.