Column: het paard en de wagen

Laat me vooropstellen dat ik geen kant ga kiezen in deze online strijd. Ze zeggen wel eens dat waar twee vechten er ook twee schuld hebben en dat gaat zeker op in deze. Voorstanders van de DEI-beweging zijn op momenten net zo giftig als zij die er weerstand aan bieden en zoals altijd ligt de waarheid ergens in het midden. Dat mijn kritiek zich voornamelijk richt op de linkerzijde van het spectrum, heeft dan ook voor een groot deel te maken met de materie waar ik het vandaag over wil hebben.

Terug naar de games

Om het maar even te hebben over de games die we als voorbeeld aandroegen: wat hebben ze met elkaar gemeen en dan doel ik niet op de financiële tegenvallers en DEI-verwijten? Het waren niet bepaalt goede games. Dustborn hebben wij niet onder handen genomen, maar zowel Unknown 9 als Concord kregen een score die op het lagere spectrum van de voldoendes zat, ondanks grote ambities en budgetten. En je kon het van mijlenver zien aankomen ook. De Concord beta voorspelde al weinig goeds en ook de trailers werden vooral met apathie onthaald. Unknown 9 hoorde je nog minder over en dat is in zekere zin nog slechter, daar het duidelijk was dat geen hond erom gaf. In mijn preview gaf ik toe dat de game volledig onder mijn radar was gevlogen, maar daarna kon ik ook zien dat ik niets gemist zou hebben als die niet alsnog gespot was.

Is dit de schuld van DEI-iniatieven en een woke agenda? Nee. Net zoals de wildgroei van battle royales enkele jaren geleden, de hype van NFT’s en live-services in recente jaren en een bijna beangstigende hoeveelheid microtransacties in AAA releases is het de schuld van de ontwikkelaars. De bedrijven wel te verstaan, niet de mensen op de werkvloer die doorgaans nauwelijks inspraak hebben.

Reken er maar niet op

Games maken is snel duur geworden. Ooit was een budget van $100.000.000 een nieuwswaardig iets, maar in 2024 is het bijna de ondergrens geworden voor een game die zichzelf serieus wil nemen als die niet het indie-label kan dragen. Gaming zelf is ook hard gegroeid, met meer spelers en uitgaven, maar de rek begint daar langzamerhand echt uit te raken. Niet enkel komen er vanuit nieuwere generaties veel minder kinderen binnenstromen, maar de oudere generaties gaan gebukt onder inflatie, een huizencrisis en andere prioriteiten, waardoor ze de vinger op de knip houden.

Het gevolg laat zich raden. Games als Star Wars: Outlaws, Final Fantasy XVI én VII Remake en de Dead Space Remake verkochten stuk voor stuk een of zelfs meerdere miljoenen exemplaren, maar presteerden nog steeds ‘’onder verwachting’’. Simpelweg omdat de budgetten zo hoog liggen, dat het gehele Gewest Brussel een game kan kopen en dat nog niet voldoende is om daar tegenwicht aan te bieden.

Wanneer je met dit soort cijfers strooit, is elke game een risico van fors formaat. Ontwikkelaars en uitgevers, onder leiding van zij wiens functie begint met een C, proberen daarom op elke mogelijke manier het risico te beperken. Interne analisten moeten marketingtrends ontdekken, games krijgen groen licht op basis van droge rapporten en externe consultants als Sweet Baby Inc. worden binnengehaald in de hoop dat hun virtue signaling ze in een positief daglicht zet. Het is debiel.

Terug naar het spreekwoord

Games zijn een inherent creatief medium, waarin de grote succesverhalen vrijwel altijd degene zijn die iets nieuws deden of iets bestaands verfijnden. Een game maken op basis van doorgerekende modellen, is daarom een doodvonnis voor er enige code geschreven is. Hetzelfde geldt voor trends najagen. Games kosten jaren om te maken en zolang blijven trends niet hangen. Het gevolg is games als Concord, die veel te laat arriveren om zich in een oververzadigde markt te kunnen proppen. En dan is er DEI, het onderwerp van deze column en waarschijnlijk het meest subjectieve deel van deze discussie.

Het streven van DEI-initiatieven is om gemarginaliseerde groepen een stukje representatie en gelijke kansen te geven. Op deze manier voelen zij zich inbegrepen in de maatschappij en hebben ze het gevoel dat ze zichzelf kunnen en mogen zijn. Als iemand die als kind altijd anders was en ervoor werd gepest, is het een gevoel wat ik heel goed kan begrijpen. Er zijn echter goede en slechte manieren om dit te doen.

The good

Neem Marvel’s Spider-Man 2 bijvoorbeeld. De game heeft twee hoofdpersonen, waarvan een met een gemixte afkomst van Afrikaanse en Zuid-Amerikaanse voorouders, een sidequest met een homoseksueel koppel, wat regenboogvlaggen en een liefdesinteresse met een lichamelijke beperking. Deze game heeft het goed aangepakt. Miles en Hailey Cooper voelen als oprecht interessante, diepgaande karakters die iets positiefs toevoegen aan het verhaal. De vlag en sidequest hadden van mij niet gehoeven, maar zijn smaakvol geïmplementeerd en je moet toch wel echt kleinzerig zijn als je hier over gaat vallen.

Banishers is net zo’n voorbeeld. Een van de hoofdpersonen is een vrouw van kleur in een tijd dat beide werden gezien als derderangs burgers en dat wordt ook wel duidelijk gemaakt. Karakters met verschillende achtergronden en seksuele voorkeuren komen in het spel voor, maar toch moest ik heel diep graven om dit voorbeeld uit mijn geheugen te vissen. Dat is juist goed! Dit betekent immers dat de implementatie zo naadloos gedaan was, dat het niet voor een gevoel van dissonantie zorgde.

The Bad

Vergelijk dat eens met bijvoorbeeld Dragon Age: The Veilguard, een game die nog maar net uit is, maar waar je groots wordt aangemoedigd een transseksuele route te bewandelen, of Haven, waarbij de CEO van ontwikkelaar Unleashed Games er een groots punt van maakte dat diversiteit de boventoon voerde. Dit is slechte implementatie.

Het is diversiteit, puur om diversiteit te hebben, ongeacht of het de game of diens verhaal ten goede komt. Het gebruikt hun morele superioriteit als een PR-middel, gevoed door een echokamer van andere mensen die willen neerkijken op dat intolerante gepeupel daaronder, maar verliest daarbij een ding uit het oog: het product. Concord, Dustborn en Unknown 9 zijn flops omdat het slechte games zijn, zo simpel is het. Dat het karakters bevat die in een of andere minderheidsgroep vallen, verandert niets aan dat feit, maar in deze echokamer zijn er daadwerkelijk zij die geloven dat dit voldoende zou moeten zijn voor financieel succes en met het beschuldigende vingertje wijzen wanneer gamers de games links laten liggen.

The ugly (truth)

Het feit is echter dat er in deze discussie enkel verliezers zijn. De ontwikkelaars wiens games floppen, de gamers die franchises verbasterd zien worden door consultants die van hogere hand worden ingehuurd en ook zij voor wie deze representatie bedoeld is, maar die nu worden aangekeken voor dingen waar zij vaak niets mee van doen hebben. Daarbij moet ik ook de hand in mijn eigen boezem steken.

Yasuke van Assassin’s Creed: Shadows stoort mij bijvoorbeeld enorm, terwijl ik de game nog niet gespeeld heb. Misschien is zijn implementatie heel smaakvol gedaan, zelfs als alles wat ik tot nu toe heb gezien mij niet dat gevoel geeft. Ik heb enorm genoten van Spider-Man 2 en vond Banishers een prima titel, terwijl ik niemand anders dan Samuel L. Jackson in de rol van Nick Fury kan zien. Dus waarom maak ik mij in deze druk? Een rationelere actie zou zijn om mij pas druk te maken nadat ik de game heb gespeeld en zelf heb gezien of dit een gevalletje panderverse is of niet. Ook dat is een voorbeeld van de wagen voor het paard spannen.

Laat me afsluitend echter ook duidelijk maken dat de andere zijde niet beter is. Diversiteit en gelijkheid zijn belangrijk, maar de voorbeelden waarin dit doorslaat zijn talrijk. Achtergehouden medische en wetenschappelijke onderzoeken, consultants als Sweet Baby Inc die letterlijk de oorlog verklaren aan zij die hun standpunten tegenspreken en een CEO als die van Unleashed Games laten zien dat zij die tolerantie prediken, soms het minst tolerant van allen zijn. Een vrouw is een vrouw, ongeacht of ze een huismoeder, carrièretijger of beauty queen is. Een homo kan een homo zijn zonder dat die een enorme regenboog op zijn kledij heeft staan en halfnaakt op een bootje staat te dansen, en een persoon van Afrikaanse afkomst kan trots zijn op zijn cultuur en geschiedenis zonder dit op te dringen aan de mensen om hem heen. Iedereen is anders en persoonlijk denk ik dat we het makkelijkst langs elkaar kunnen leven als we juist niet de focus gaan leggen op die verschillen.