Grafische kaarten zijn altijd al een ding geweest met de PC. Ik heb voor mijn NVIDIA GeForce RTX 4070 bijvoorbeeld ongeveer anderhalf keer het bedrag betaald dat ik voor mijn PlayStation 5 heb betaald en dan moet je er nog een computer bij hebben. Het is erg duur, maar voor dit bedrag krijg je wel wat terug, namelijk een apparaat dat sneller is dan de console en de spellen mooier kan afspelen. Waarom PC gamers dat zo graag willen? Geen idee, maar het is wel leuk om te hebben.
DLSS 4: een nieuwe generatie Tensor Cores
Het was te verwachten, maar de nieuwe serie grafische kaarten krijgt ook een nieuwe versie van DLSS. Deep Learning Super Sampling is een systeem dat buitengewoon efficiënt is gebleken en zonder deze techniek had gaming er vandaag de dag stukken minder florissant uitgezien. Door DLSS kunnen games nog mooier worden gemaakt terwijl de games soepel blijven draaien.
Om dit voor elkaar te krijgen zitten er op de grafische kaarten van NVIDIA zogenoemde Tensor Cores. Dit zijn speciale chips die de volledige rekenkracht op zich nemen om DLSS voor elkaar te krijgen en hier is heel veel rekenkracht voor nodig. Maar waarom? Ik probeer het kort uit te leggen.
Als jij naar een schilderij kijkt, dan focus je je meestal op een onderdeel van het schilderij. Neem als voorbeeld De Nachtwacht van Rembrandt. Dit is een vrij bekend doek, maar is erg groot. Jouw ogen zijn niet in staat om in één keer alle details te zien op het schilderij. Daarom focussen je ogen zich op één onderdeel. Bijvoorbeeld op de handen van één van de leden van schuttersgilde die op het schilderij zijn vereeuwigd. De rest is op dat moment eigenlijk niet interessant genoeg voor jouw ogen.
Als je aan het gamen bent gebeurt dit ook. Wanneer jij bijvoorbeeld Call of Duty speelt, zij jouw ogen eigenlijk alleen maar bezig met het centrum van het scherm. Je ziet alles buiten dat centrum ook wel, maar jouw focus ligt op de crosshair, waar je uiteindleijk de headshots zal maken, tot grote frustratie van de tegenstander.
Waarom zou altijd het scherm alles in een game zeer scherp moeten afbeelden, als jij er niet eens fatsoenlijk naar kijkt? Iedere pixel en iedere frame moeten tenslotte worden uitgebraakt door de grafische kaart en dit kost bizar veel rekenkracht. Wat nou als de resolutie die een game afspeelt verlaagd wordt, behalve op de plek waar je naar kijkt.
Dit is eigenlijk wat DLSS doet. Door een ingenieus systeem van upscaling en raden wat er komen gaat, kunne de Tensor Cores ervoor zorgen dat een game met een lagere resolutie wordt afgespeeld, maar alleen de plekken waar jij als speler naar kijkt worden 'geüpscaled'.
Dit is eigenlijk hoe het in 2019 allemaal begon. Games werden 'getraind', vandaar Deep Learning, om ervoor te zorgen dat het systeem van tevoren uit kon rekenen welke pixel waar getoond zou worden en hoe de gedetailleerd de pixel moest zijn.
We zijn nu vijf jaar verder en het is tijd voor DLSS 4. Allerlei nieuwe onderdelen zijn in de afgelopen jaren toegevoegd die DLSS voor zijn rekening neemt en het effect is dat games die bijna onspeelbaar zijn opeens met enorm hoge framerates kunnen worden afgespeeld.
Wat nieuws is met DLSS 4 is dat de Tensor Cores gebruikmaken van een systeem dat Multi Frame Generation heet. Dit is eigenlijk het nieuwe paradepaardje van DLSS en zit niet in kaarten die jonger zijn dan de de nieuwste serie kaarten. Frame Generation is al beschikbaar op DLSS 3.5, maar Multi Frame Generation is dus nieuw. Wat het precies is? Frame Generation, maar dan over meerdere frames tegelijk.
NVIDIA Blackwell
De generatie van architecturen van Processing Units krijgen altijd een aparte naam en dat is in geval Blackwell. Volgens NVIDIA is Blackwell, en dit zal geen verrassing zijn, de meest krachtige GPU voor consumenten die er ooit is gemaakt. Het is tenslotte ook de nieuwste.
Als je naar de specs kijkt, zit er voor ieder onderdeel van de kaart ongeveer tweemaal zoveel dan zijn voorganger. Meer ijzer betekent betere prestaties.
Daarbij zijn er verder nogal wat kleine technologische verbeteringen zichtbaar. Zo zijn de Ray Tracing Cores deze keer net wat efficiënter dan zijn voorganger en wordt er gebruik gemaakt van PCIe Gen5 en DisplayPort 2.1b UHBVR20, waardoor het mogelijk is om 8K schermen aan te sturen op 165 Hz. Ik heb gezocht naar een scherm met deze specificaties en die heb ik gevonden, maar die gaan ook rustig over de tweeduizend euro heen. Dus voor de meeste mensen is dit niet bepaald realistisch.
Wil je meer weten over deze generatie grafische kaarten? Ga dan naar de site van NVIDIA, waar het allemaal haarfijn wordt uitgelegd.