Tetris Forever

Nu is er Tetris Forever, waarin de ontwikkelstudio probeert hetzelfde te doen, maar dan met de gelijknamige klassieker. Deze keer kiezen ze dus niet voor een volledige spelcomputer, maar voor één spel. Het gaat hier, precies zoals de review al verklapt, om Tetris. Wie ooit iets heeft gehoord over de ontstaansgeschiedenis, weet dat dit verhaal het vertellen waard is.

Een bijzondere geschiedenis van de perfecte game

Ik denk dat weinig mensen kunnen ontkennen dat Tetris de perfecte game is. Hij werd in het oude Sovjet-Unie gemaakt door een wetenschapper met de naam Alexey Pajitnov in 1985. Het was een soort hobbyproject. Het was zo'n eenvoudig spelletje, dat hij vijf vrije avonden nodig had om het te maken en daarna was het zo goed als af. Het is enorm veranderd in de loop der jaren, maar de basis stond dus in een week, wat alleen maar laat zien wat een ongelooflijke prestatie deze Rus heeft geleverd.

Tetris bleek zo verslavend te zijn, dat iedereen die het speelde er niet mee op leek te kunnen houden. Iedereen die werd geconfronteerd met dit wonder op een beeldscherm zat eraan vast.

De Sovjet-Unie van toen was echter een enorm gesloten land en producten kwamen niet zomaar het land uit. Er zijn nogal wat mensen die heel veel werk hebben verricht om uiteindelijk deze puzzler op de markt te krijgen en ik denk niet dat het een spoiler is als ik zeg dat dit goed is gelukt.

Het hoogtepunt van deze absolute klassieker kwam enkele jaren later, toen Nintendo een licentie kreeg. Zij besloten Tetris bij iedere aangeschafte Game Boy toe te voegen en daarmee was wereldwijd succes voor de game een feit.

Hoe dit ooit is gemaakt door een Sovjet-wetenschapper en nu behoort tot de populairste games ooit gemaakt, is een heel bijzonder verhaal en het is het bekijken waard. Het is leuk om diverse personen die direct betrokken zijn geweest bij de ontwikkeling en die nu nog leven te horen. Ook is er veel archiefmateriaal, waar veel herkenning is voor jong en oud; Tetris kwam tenslotte bijna overal op uit.

Deze game is een documentaire, maar het is altijd fijn als het interactief is. Daarom kun je de meeste games die worden behandeld in deze documentaire ook spelen. Zo ga je ook door de evolutie van Tetris heen en kun je een aantal van de games spelen, samen met daarbij wat spellen die als inspiratie dienden voor de hoofdpersonen in dit verhaal.

De belangrijkste onderdelen ontbreken

Stel je voor: je maakt een echt museum over Tetris. Je doet alles netjes volgens de strenge letteren van de wet:  je zorgt ervoor dat je betaalt voor alle licenties en iedereen die een bijdrage levert, krijgt netjes wat hem of haar toebehoort, zodat niemand lastige vragen kan stellen.

Je krijgt echter de belangrijkste partij die nodig is om echt iets te laten zien niet mee. Nintendo wil niet dat jij iets laat zien van de Game Boy- en de NES-versies. Zij hebben tenslotte één van deze twee versies in een abonnementsdienst zitten en de ander staat op de NES-mini en ze willen graag dat je even daar komt buurten om de echte Tetris te ervaren. Heeft het dan nog wel zin om door te gaan?

In een echt museum is het natuurlijk afhankelijk van heel veel onderdelen. Dit is gelukkig een virtueel museum en de NES-versie lijkt erg op andere versies. De Game Boy-versie is heel goed na te maken en dat heeft Digital Eclipse netjes gedaan.

Er zijn in totaal meer dan 220 versies van Tetris gemaakt, verdeeld over 65 platformen en dat is een officieel record. Maar er zijn 'slechts' vijftien van te spelen in Tetris Forever. Dit is niet geheel onbegrijpelijk om twee redenen: iedere versie van de game heeft licenties en ik denk dat het een gigantisch vermogen had gekost als ze iedere uitgever wisten te strikken om al hun Tetris versies vrij te geven voor publicatie voor deze ene game. Verder zou het bijzonder onoverzichtelijk worden, want je praat wel over constant dezelfde game op meerdere platformen. Het is simpelweg niet realistisch.

Wat wel jammer is, is dat bijna alle versies die je kunt spelen van het oude Blue Planet Software zijn. Dit is het bedrijf van Henk Rogers, die intensief heeft samengewerkt met de Tetris-uitvinder Alexey om de game de wereld in te krijgen. Later is Blue Planet Software van naam veranderd en hier komt mijn grootste probleem met Tetris Forever als museumstuk. Blue Planet Software werd later The Tetris Company.

Is dit een neutrale vertelling?

Het hele verhaal wordt bijna alleen maar verteld door mensen van The Tetris Company. Henk Rogers praat uitgebreid met Alexey Pajitnov, die daar nu ook werkt. Door de vertelling heen begon het een beetje op te vallen dat heel veel interviews van mensen zijn die sterke banden met dit bedrijf hebben of er momenteel werken.

Bij het einde van de game kon het mij niet ontgaan dat ik erg het gevoel had dat ik naar de visie van een bedrijf aan het luisteren was, verpakt in een game die zichzelf documentaire noemt. Het ging op een gegeven moment mij iets te veel over Tetris Company en niet over Tetris.

Dit niet onbegrijpelijk. Als je dit met Mario Bros, zou doen, dan zul je ook hoofdzakelijk het verhaal te horen krijgen van Nintendo, want dit zijn de enige die de games publiceren. Als je gaat bekijken wat The Tetris Company doet, dan is dit het beheren van de licenties voor het meest succesvolle commerciële product uit de oude Sovjet-Unie. Ik ga hier vooral niet zeggen dat het propaganda is, want dat gaat veel te ver. Toch had ik een klein beetje pluriformiteit gewaardeerd, maar zou ook niet direct weten wie ik nog over Tetris zou willen horen.

Verder moet ik zeggen dat Alexey Pajitnov en Henk Rogers overkomen als enorm vriendelijke mensen. Ik heb niet het gevoel dat ze een toneelstukje op aan het voeren zijn. Ze komen heel oprecht over en ik zou ze allebei heel graag in het echt willen ontmoeten, want dit zijn toch wel een stel onderschatte helden in de games-industrie.

Een leuke anekdote die ik toch wil benoemen gaat over Henk Rogers. Je hoort het al aan de voornaam, maar Henk is een geboren Nederlander en hij is gek op haring. Alexey begrijpt dit totaal niet, omdat rauwe haring iets is wat de Russen nog niet eens tijdens de onderdrukking van Stalin, waar miljoenen mensen stierven van de honger, wilden eten. Als Nederlander is het zo herkenbaar en ik kon hier enorm om lachen.

Tetris Time Warp

Omdat Digital Eclipse ook wel snapt dat je dergelijke games niet kan afsluiten zonder nieuwe versie van Tetris, hebben ze Tetris Time Warp ontwikkeld. Deze zit in de game en hier vind je ook een versie terug die lijkt op die van de Game Boy.

In deze game kun je tegen drie andere spelers in local co-op tegen elkaar spelen. Een groot gemis als je het mij vraagt, want bij mij komen er nooit vrienden over de vloer, maar soms wil ik best wel eens iemand uitdagen om lekker een potje Tetris te doen. Dit kan dus niet, want er is geen online multiplayer.

In Tetris Time Warp, wat een zeer strakke besturing heeft die je kunt verwachten van een moderne versie van Tetris, valt af en toe een tetrominoe die afwijkt van de rest. Wanneer je deze toevoegt en er een line wordt weggehaald, ga je terug in de tijd naar een andere versie van Tetris, waar je een flinke berg punten kunt scoren door lijnen volledig te maken.

Er zijn vier modi. De Tetris Time Warp-modus is zoals ik het hierboven heb omschreven. De 3 Minute-versie is hetzelfde, maar dan moet je zoveel mogelijk punten halen in drie minuten tijd. Dit vind ik jammer. Ik had liever gehad dat je zelf aan kon geven hoeveel minuten je zou willen spelen.

Verder zijn er twee marathon versies. De moderne marathonversie is die van de moderne Tetris Time Warp en de Classic is de Game Boy-versie. Hij zit een beetje verborgen, maar hij is er gewoon. Dit moest denk ik wel, want je wil niet het leger advocaten van Nintendo achter je aan hebben.

Ik mis, zoals altijd, een fatsoenlijke sprint-modus. In deze modus moet je in een zo kort mogelijke tijd punten scoren.

Conclusie:

Tetris Forever heeft mij weer laten zien hoe gek ik eigenlijk op Tetris ben en hoe briljant deze game is. Daarbij is het ontstaansverhaal zeker de moeite waard om te vertellen. Hoewel dit verhaal hoofdzakelijk wordt verteld door mensen bij de Tetris Company, is het echt boeiend en voor mensen die houden van dergelijke geschiedenislessen is dit zeker de moeite waard. Wil je gewoon Tetris spelen? Dan ben je denk ik beter uit met Tetris 99 en Tetris Effect. Laatstgenoemde bevat online multiplayer en een bijzonder indrukwekkende VR-modus en is even duur.