Afgelopen woensdagavond komt het allemaal naar boven in de drie seconden tijd dat er een afbeelding wordt getoond van de Metal Gear Solid Collection. Dit alles tegen beter weten in, want hij is al jaren gewoon op GOG.com te koop. Maar ooit speelde ik deze game op de PlayStation en het voelt voor mij als éénn van de weinige echte PlayStation games. Van het constant voor de gek houden van de bewakers, die vreselijk dom waren, tot de geniale eindbaas Psycho Mantis: het kwam allemaal weer als een lawine over me heen. Waar komt dat gevoel vandaan? In de avond van 24 mei zullen sommige gamers helemaal uit hun panty zijn geschoten van vreugde bij het zien van de magere trailer van Metal Gear Solid 3: Snake Eater. Waarom was dit? In dit artikel probeer ik antwoord te geven op de vraag aan de hand van mijn ervaringen met het eerste deel die op een PlayStation verscheen.
Van MSX naar PlayStation
De eerste keer dat ik van Metal Gear hoorde, was jaren voordat de PlayStation überhaupt werd ontwikkeld. Ergens rond de tijd dat de NES naar Europa kwam, kochten mijn ouders een MSX2 voor mijn broers. Ik was nog erg jong en zij wilden een spelcomputer, maar mijn ouders wilden geen NES voor ze kopen en op de MSX kon je meer doen dan spellen spelen. Mijn broers spaarden een flinke collectie diskettes met heel veel spellen voor deze computer, waaronder Metal Gear. Ik zou nu kunnen zeggen dat deze game boven de rest uitstak en op terugwerkende kracht moet ik zeggen dat dit ook wel echt het geval is. Het was de eerste echte stealth game en voor een game op deze spelcomputer zag hij er erg mooi uit. Toen ik kind was, vond ik echter pinguïns die over boomstammen moesten springen veel interessanter. Pas toen Metal Gear Solid uitkwam en ik zag dat de game van Konami was, begon bij mij een lampje te branden en kon ik vrij snel de diskette vinden waar deze inmiddels bekende game op terug te vinden was. Er was werkelijk geen klap aan en hij liep steeds vast, dus ik was er snel op uitgekeken.
De ontwikkelaar van deze game was Hideo Kojima, die toen nog werkte bij Konami. Ik denk dat weinig namen van game developers zo bekend zijn als van deze man. Hij is verantwoordelijk voor een paar heel bijzondere games en voor hem begon het allemaal met die eerste Metal Gear, waar ik geen klap aan vond. De MSX was te langzaam voor een goede actiegame en daarom maakte hij er een stealth game van. In deze eerst Metal Gear speel je als elite soldaat met de naam Solid Snake en moet je een lopende tank met de naam Metal Gear stoppen. Voor degene die dit lezen en denken: dat is een verhaal dat mij bekend voorkomt. Dat klopt. Dit is bijna letterlijk dezelfde basis als dat is gebruikt voor de versie op de PlayStation.
Op de MSX kreeg de game positieve reacties en uiteindelijk is hij ook gemaakt voor de NES. Daar kreeg hij pas echt vleugels en werd het een wereldwijd succes. Hij werd zelfs zo goed ontvangen dat de verkoopcijfers steeds een klein beetje onder die van Super Mario Bros 2 bleven hangen, wat als een enorm knappe prestatie kan worden beschouwd. Door het succes kon een vervolg niet uitblijven en die kwam dan ook snel. Zonder dat Kojima op de hoogte werd gesteld werd Metal Gear 2: Snake's Revange uitgebracht voor de NES. Kojima sprak een collega in de metro en hoorde toen pas dat deze game werd gemaakt, waar hij vrij ontstemd over was (lees: compleet pissed off). Hij heeft toen zijn eigen versie gemaakt die Metal Gear 2: Solid Snake werd genoemd en die alleen maar een release heeft gehad in Japan. Een wereldwijd vervolg kon echter niet uitblijven. Vanaf dat moment ontstond in het hoofd van Hideo een vlammetje, die jaren later zou uitgroeien tot de vuurstorm die nu bekend staat als Metal Gear Solid.
Voor dit wereldwijde vervolg was de NES niet meer genoeg en de SNES ook niet. Deze game wilde hij veel groter aanpakken dan de voorgaande games en het beste platform waar dit op gedaan kon worden was een nieuwe console die werd gemaakt door Sony.
A match made in heaven
In de Westerse wereld kennen wij Nintendo vanwege de Nintendo Entertainment System (NES) en de Super Nintendo (SNES). In Japan zagen beide consoles er niet alleen anders uit, maar heette ook anders. Om te benadrukken dat de NES voor de hele familie was heette hij de Nintendo Famicom en zijn vervolg was de Super Famicom. Voor de rest is hij qua hardware hetzelfde. Om heel eerlijk te zijn vind ik de Japanse versie veel leuker eruitzien dan zijn saaie grijze vierkante evenknie, maar wie ben ik. Nintendo en Sony sloegen de handen ineen, omdat Nintendo in de SNES graag een soundchip wilde van Sony. Hoewel dit op zichzelf weer een hele soap is geweest, gaat het daar verder nu niet om. Sony ging na de soundchip meer zaken doen met Nintendo, omdat Nintendo graag voor de SNES een cd-rom add-on wilde hebben. Sony wilde graag dat de add-on de Play Station werd genoemd, maar uiteindelijk werd het de SNES-CD. Onze eigen Philips gooide echter roet in het eten en uiteindelijk kwam er helemaal geen SNES-CD. Wat wel bleef hangen was een naam. Sony kon de naam Play Station moeilijk vergeten. Inmiddels kunnen we denk ik allemaal wel begrijpen waarom niet.
Het technologiebedrijf, wat toen onder andere bekend was vanwege het ontwikkelen van de Discman en Minidisc, begon diverse zaadjes te planten bij diverse grote game studio's. Dit deden ze om ondersteuning te krijgen bij de ontwikkeling van een door Sony gemaakte game console. Onder deze studio's was Konami, waar Hideo Kojima zijn games voor maakte. Zij zagen hier een markt, omdat in die tijd veel consoles in Japan niet konden opboksen tegen het succes van de SNES en wat SEGA allemaal tevoorschijn toverde. Sony wist dat zij, als techgigant, een product konden maken dat stabiel genoeg was om succesvol te zijn. Op 3 december 1994 begon het avontuur dat het bedrijf tot in de puntjes heeft voorbereid. De PlayStation was een feit en werd in Japan direct een succes. In Europa kwam de console uit in 1995 en ook daar was het vrij direct een groot succes. Persoonlijk leerde ik de console kennen rond de tijd dat Road Rash uitkwam. Dit was in 1996.
In 1995 was Hideo Kojima met zijn team al druk bezig met de voorontwikkeling van Metal Gear Solid. De 3DO Interactive Multiplayer, waar hij eerst voor werd gemaakt, werd gestopt en toen besloot Hideo om te gaan voor het nieuwe technologische hoogstandje dat Sony op dat moment net had uitgebracht. Het was de bedoeling dat de game Metal Gear 3 zou gaan heten, maar door de transitie van 2D naar 3D vond Hideo het belangrijk om te laten zien dat het hier niet zomaar om een vervolg ging. Op dit platform kon Hideo helemaal zijn gang gaan. Toen hij jong was wilde hij het liefste filmmaker worden, maar dat is er nooit van gekomen. Nu kon hij het verhaal maken dat misschien de film zelfs zou kunnen overtreffen. Met Metal Gear Solid stonden de poorten wagenwijd open.
Metal Gear: een solide game
Voor mij was Metal Gear Solid de eerste grote game die een verhaal vertelde wat mij zo heeft weten te boeien dat ik bleef spelen. Het verhaal ging veel verder dan een paar gesprekjes en wat mensen doodschieten en dat is het dan. Iedere eindbaas had zijn verhaal en een motivatie om te komen waar die was op het moment dat hij of zij vermorzeld werd door meneer Snake. Ook zul je jezelf af gaan vragen of de protagonist wel zoveel beter is dan zijn vijanden. Als militaire moordmachine doe je veel dingen die het daglicht niet verdragen.
Het verhaal begint in een soort torpedo waar je in kan zitten en die afgevuurd wordt naar een eiland nabij Alaska. Dit moment alleen al is legendarisch. Mensen die het nu voor het eerst zien, zullen het niet begrijpen, maar de hele filmische opzet van die introductie was zeer goed doordacht. Je komt uit de torpedo en zwemt de basis in terwijl in jouw oortje de missie wordt uitgelegd. Je weet meteen wie je bent, wat je komt doen en wat jouw doel is. Hoewel daarna veel dingen veranderen, blijft het doel door de hele game hetzelfde. Hier moet Solid Snake, de beste militair in de wereld, een soort wandelende tank die atoombommen kan wegschieten vernietigen. Hoewel de uitleg van de missie simpel is, is de reis ernaartoe buitengewoon complex. Eenmaal op het eiland zul je jouw tegenstanders in de schaduw moeten uitschakelen, want als je wordt betrapt is de kans groot dat je het niet overleeft.
Tijdens de game ben je in constant contact met Colonel Roy Campbell, die jou in de gaten houdt en je op de hoogte houdt van de situatie. Naomi Hunter is een medisch specialist die Solid van adviezen voorziet om gezond te blijven, wat handig is als je in een omgeving bent waar iedereen je zo snel mogelijk dood wilt hebben als mogelijk. Verder zijn er de nodige specialisten die je allerlei tips geven, waardoor je jezelf door de game heen kunt worstelen.
Tijdens de game wordt Solid Snake in een verhaal verwikkeld vol intrige en de ene plotwending volgt de andere in rap tempo op. Ik moet wel zeggen dat het zoveel plotwendingen waren dat ik het op een gegeven moment ook wel een klein beetje beu was. Bijna iedere eindbaas komt minstens een keer terug en Colonel Cambell lijkt een hele hoop informatie voor zich te hebben gehouden die tijdens de game boven tafel wordt geschoven. Er wordt door iedereen zoveel tegen je gelogen dat op een gegeven moment ik persoonlijk gewoon zou stoppen met de missie en onverrichter zaken terug naar huis zou gaan.
Metal Gear Solid was voor mij de eerste echt verhalende game die ook zeer spannende gameplay bevatte. Hoe de game omging met camera's, maar ook met stealth kills was uniek. Dit maakt de game tot een absoluut hoogtepunt voor PlayStation games en een vervolg was dan ook onvermijdelijk. Persoonlijk heb ik deze vervolgen nooit gespeeld tot Metal Gear 5 uit kwam, die ik met heel veel plezier heb verslonden. Veel mensen waren om de één of andere reden teleurgesteld over de game, maar dit vijfde deel in de serie staat wat mij betreft prima zijn mannetje.
Later, in Metal Gear 5, werd gezegd dat Phantom Snake, de voorganger van Solid, de beste militair in de wereld was. En zo voelt dat ook bij Metal Gear Solid. Jij behoort tot de beste van de beste, maar je bent niet onoverwinnelijk. Je bent van vlees en bloed en je moet dan ook je best doen om beter te zijn dan de rest, want als je at niet doet, betaal je met de duurste prijs die er bestaat.
Einde?
Hideo Kojima maakte van Metal Gear Solid een heus epos. Het is misschien wel de eerste game waarbij dit is gedaan en voor mij zou het lang duren voordat er een game kwam met een beter verhaal. Dat verhaal was nooit zo uitgebreid geweest zonder Hideo Kojima. De man die ooit met filmmaker wilde worden, maar gelukkig bij games bleef steken. Zijn laatst game is Death Stranding en hier is de game-regisseur op zijn best. Het verhaal is absurd en als je het mij vraagt zul je, wil je het werk proberen te begrijpen van deze grootheid in de games-industrie, deze game een kans moeten geven. Ik ken niemand die bij het einde het verhaal nog begrijpt, maar ik heb ook niet het gevoel dat het de bedoeling van deze ontwikkelaar is dat je ooit iets van zijn werk helemaal te doorgronden is. Ik heb zeer veel zin in de remake van Metal Gear Solid 3: Snake Eater en kan niet wachten tot Death Stranding 2 uitkomt. Maar ik heb eigenlijk nog veel meer zin om terug te gaan naar 2000, toen ik voor de eerste keer op Koninginnedag de disc in mijn PlayStation stopte en een game ging spelen die de manier hoe ik nadacht over dit medium totaal zou veranderen.
