Wanneer je al net zolang games recenseert als dat ik doe, gaat het gebeuren dat je in herhaling valt. Feitelijk lijken vervolgen vaak in grote lijnen op elkaar en hebben genres ook in zijn geheel overeenkomsten. Vaporum: Lockdown was echter van begin tot eind één grote déjà vu.
Mijn review van de oorspronkelijke Vaporum kan ik me nog helder voor de geest halen. Immers pende ik deze slechts anderhalf jaar geleden. Toch haalde ik die boven na een uurtje of twee in Lockdown vertoeft te hebben. Waren de games nou zo gelijk of speelde mijn herinneringen een spelletje met me?
Niet echt een game
Het antwoord moge al duidelijk zijn vanuit de inleiding: Lockdown lijkt heel op erg de eerste Vaporum. Toch gaat het me te ver om het een kopie ervan te noemen. Lockdown voelt eerder als een standalone DLC, die op logische wijze voortbouwt op de reeds bestaande mechanics en het verhaal van een ander karakter vertelt: een onderzoekster van de Arx Vaporum genaamd Ellie Teller.
Wanneer Ellie’s verhaal begint, is de Arx Vaporum nog niet de verlaten stalen gigant die we kennen. Het kroonjuweel van het Supreme Bureau is het thuis van de knapste koppen die dit universum te bieden heeft, die in dit afgelegen lab stoeien met een goedje genaamd Fumium. In enkele jaren hebben ze dit fictieve wonder al in kunnen zetten voor wapens, robots, biogenetica, brandstof en meer. En de mogelijkheden zijn nog maar net verkend. Het is dan ook een dag als elk ander wanneer jij samen met een collega teleportatietechnologie aan het testen bent. Tot de pleuris uitbreekt.
Wie Vaporum gespeeld heeft, zal weten dat de toren in die game volledig ontdaan was van menselijk leven. Via (nog vaak zeer matig ingesproken) audiologs en notities kreeg je een beeld van wat er gebeurd is, maar daar de focus lag op een zeker karakter in dat spel, werd er niet té diep op ingegaan. In Lockdown zie je deze ramp voor je ogen ontvouwen. Verwacht desondanks niet ander menselijk leven te zien. Deze immense toren wordt in no-time overgenomen door op hol geslagen Fumatons, mutanten en illusies, en je moet alles op alles zetten om er heelhuids uit te komen. Er mag dus weer flink gemat gaan worden.
Tot aan de tanden bewapend
De screenshots hebben het waarschijnlijk al weggegeven, maar Vaporum: Lockdown is een first-person grid-based dungeon crawler zoals we die kennen van series als Legend of Grimrock, Etrian, Demon Game en Stranger of Sword City. In tegenstelling tot de meeste van die spellen zijn gevechten echter geen turn-based aangelegenheid waarvoor je naar een apart slagveld gaat. Conflicten worden in real-time beslecht, waarbij positioneren belangrijker is dan aanvallen. Je vijand kan immers meestal niet achter zich slaan en draaien kost tijd. Elk gevecht wordt hierdoor een kat-en-muisspelletje, waarbij je de patronen van je tegenstander en de omgeving uitbuit om niet enkel als winnaar, maar ook zo ongeschonden mogelijk uit de bus te komen.
In het begin is dat een simpele opgave, zelfs ondanks de onwennigheid van een analoge stick gebruiken op een grid wanneer je met een gameplad speelt. Vijanden hebben een of twee aanvallen, bewegen in voorspelbare patronen en geven duidelijk indicaties van wat ze gaan doen. Laat dat je echter niet voor de gek houden; meer dan zijn voorganger is Lockdown een vrij uitdagende game die vereist dat je slim speelt en voorzichtig te werk gaat. Je hoeft niet te vrezen voor de grind die we met name van de Japanse titels in dit genre kennen, maar zult wel verdomd blij zijn met de quick save waar je op terug kunt vallen. Vooral spelers van het origineel zullen even moeten schakelen wanneer de nieuwe vijanden op komen draven, daar die een stuk agressiever zijn dan de oude garde. Gelukkig geeft Fatbot je daarom ook nieuwe wapens en gadgets om je mee te verdedigen, die prima aansluiten op het reeds bestaande arsenaal. Zo heb je behalve mijnen, een vlammenwerper en elektriciteit bijvoorbeeld ook projectors tot je beschikking die vijanden afleiden met een valse dreiging.
Zoeken maar
Hetgeen waar Lockdown zich meest mee onderscheidt van zijn oudere broer, is de manier waarop de game verloopt. De originele Vaporum was vrij recht toe recht aan, zelfs als je het beetje backtracken wat je deed in acht nam. In deze game is het echter meer regel dan uitzondering dat je vastloopt op de ene vloer en de oplossing voor je probleem op een andere vloer moet vinden of vergaarde tools op eerder voltooide plekken moet inzetten, waardoor de game zowaar Metroidvania invloeden incorporeert. Dit zorgt voor een realistischere opbouw van de wereld en geeft je veel vrijheid, maar zorgt er ook voor dat je veel langer doelloos rondloopt als je net ergens iets gemist hebt wat je nodig had om te vorderen in de game. In die zin is het zowel een voor- als nadeel. En mede daardoor ben ik langer bezig geweest met Lockdown dan met de eerste Vaporum, ondanks dat het spel minder content heeft.
Conclusie
Vaporum: Lockdown is zowel verhaaltechnisch als gameplay-technisch geen vervolg op het originele spel. Deze prequel verandert immers verdomd weinig aan wat het origineel zo goed maakte, met vooral meer opties en vijanden. De grootste verandering, meer vrijheid, is bovendien niet uitsluitend goed of slecht, daar het puzzelen interessanter, maar soms ook langdradiger maakt. Hierdoor valt het cijfer van Lockdown iets lager uit dan het origineel, maar eerlijk gezegd zullen fans van die game dit deel zonder twijfel kunnen oppikken.