Als bordspelfanaat haat ik het kernconcept van de dobbelsteen. Dobbelstenen beheersen mijns inziens het spelverloop te veel, rekken spellen onnatuurlijk op en zetten spelers al snel vast in de onvermijdelijke uitkomst. Althans, dat dacht ik. Op dit moment sta ik weer meer dobbelstenen toe in mijn leven.
Zaterdagavond, voor de verandering kwam er Monopoly op tafel. Het papieren geld intrigeerde de jonge Wilco en de drang om hier binnen een uur veel van te bezitten hield mij ademloos aan de tafel. Zolang het goed ging. Elke ronde bepaalde de dobbelstenen waar ik terecht kwam, iets waar ik weinig invloed op uit kon oefenen. Ook mijn geldpot werd beheerd door het bord. Je spaart voor de dure straten en gooit altijd net te hoog om er daadwerkelijk op uit te komen. Ik begon door te krijgen dat er verdraaid weinig invloed uit te oefenen was op het spel, behalve dan de onderhandelingen. Al snel werd ik de vervelende speler die onmogelijke ruilvoorstellen deed waar alleen hij beter van werd.
Geen dobbelsteen
In mijn twintiger jaren begon ik meer oog te krijgen voor bordspellen waar de dobbelsteen geen rol bij had. Hoogspanning werd mijn vervanger voor Monopoly. Pandemie de titel waarmee ik anderen de hobby in wilde trekken en Twilight Struggle werd mijn all-time favoriet. Bij deze laatste is wel degelijk een dobbelsteen aanwezig maar beheerst deze nergens de kansen in het spel zoals dit bijvoorbeeld gebeurt bij Catan of Risk. De dobbelsteen wordt hier gebruikt om gebeurtenissen die in het echt een triviale uitkomst hebben, ook hier triviaal te maken. De ware ‘flow’ van Twilight Struggle wordt door kaarten gedicteerd.
Misschien wel een dobbelsteen
Meer en meer verschoof ik na spellen die leuke kaartmechanieken in zich hebben. Dominion, Memoir ‘44 en Wingspan sieren af en toe de tafel. Bij deze drie spellen komt geluk wel weer steeds meer om de hoek kijken en spelen dobbelstenen een grotere, maar nog steeds ondergeschikte rol. Ik leer te accepteren dat een bepaalde willekeur net zo goed gedicteerd kan worden door de dobbelsteen als door het omdraaien van een kaart. WIllekeur die condities van het spel aanpast of bepaalde risico’s schetst van acties die je kan ondernemen. Willekeur zoals deze in het echte leven ook voorkomt. De wat meer geoefende tabletop-spelers weten niet anders dan dat de dobbelsteen gebruikt dient te worden om kansen op succes of falen te reflecteren.
Kom maar door met die dobbelsteen
Maar de haat voor dobbelstenen lijkt nu volledig te zijn afgenomen, nu ook het populaire Roll-and-Write spelletje ‘Twice as Clever’, een opvolger van ‘Clever’, voor mij op de tafel ligt. Een spel wat niets anders is dan een veredeld Yahtzee maar dan met tal van tactische en strategische keuzes die verhullen dat geluk een hele grote rol speelt. Eigenlijk moet ik bekennen dat ik wel wat elitair bezig was toen ik de dobbelsteen uit mijn leven wilde bannen. Deze is helemaal niet zo slecht, alleen moet een spelontwerp hier niet teveel op leunen.