Toen ik net mijn gaming-horizon begon te verbreden buiten titels als Pokémon, Beyblade en Digimon om, kwam ik in aanraking met Final Fantasy X. De JRPG van Square Enix is jarenlang mijn favoriete titel geweest, tot Persona 4: Golden het van zijn troon wist te stoten. Desondanks stond het logo van de uitgever in mijn brein dankzij titels als de eerste twee Kingdom Hearts, Dragon Quest: Monster – Joker en natuurlijk FFX garant voor oosters plezier van topkwaliteit. Toen Kingdom Hearts 4 werd aangekondigd en ik tot mijn verbazing moest concluderen dat ik er niet bijzonder warm voor liep, ging ik bij mijzelf te rade. En mijn bevindingen wil ik graag met jullie delen.
Want beste lezers, in het afgelopen decennium is Square Enix langzaam maar zeker als bedrijf veranderd. In de eerste tien jaar na 2000 waren de grootste titels in diens portfolio nieuwe delen in de Final Fantasy-serie, vergezeld door Star Ocean, Kingdom Hearts spin-offs en kleinere titels als een nieuwe Lufia, Lord of Arcana en Tactics Ogre.
In de jaren daarna zien we een verschuiving plaatsvinden. De uitgever die ooit wereldberoemd was om zijn JRPG’s van topkwaliteit, begon meer de focus te leggen op andere projecten. Titels als Deus Ex, Tomb Raider en Hitman stonden in showcases naast de meer klassieke games die we van het bedrijf zouden verwachten en namen daar gaandeweg een steeds prominentere rol in. Tijdens de E3 show van 2021 zou Marvel’s Guardians of the Galaxy zelfs kunnen worden gezien als het paradepaardje van het evenement, terwijl meerdere Final Fantasy de revue passeerden.
Dit kun je zien als het gezeur van een rasechte weeb. En daar zou je gelijk in hebben. Maar het is geen klacht of verwijt. Ik heb me kostelijk vermaakt met Guardians en de Tomb Raider-serie heeft hier in huis een trouwe fan. Wat ik wil weten is waarom ook ik nu deze series veel eerder associeer met Square dan de JRPG’s die ik juist fanatiek speel. De reden daarvoor is duidelijk, maar ook een beetje pijnlijk om te moeten zeggen. Want die JRPG’s zijn lang niet meer zo goed als dat ze ooit waren.
De twee meest prominente voorbeelden die mij direct binnenschoten, waren Final Fantasy XV en Kingdom Hearts 3. Beide titels die een eeuwigheid op zich hebben laten wachten, met gejuich werden onthaald toen ze eindelijk eraan kwamen en door mij werden gerecenseerd. Beide games die, althans in mijn optiek, enorm tekortschoten. Maar dat kan natuurlijk ook komen door een kwestie van verwachtingen die te hoog waren opgelopen. En dus keek ik ook eens naar recentere nieuwe IP’s. Om precies te zijn Octopath Traveler en Triangle Strategy. Maar ook daar was de ontvangst niet zo lyrisch als dat ooit het geval was bij nieuwe JRPG van Square Enix. De potentie was er bij beide games, maar ondoordacht design weerhielden de spellen ervan om dit tot uiting te brengen.
Zelfs remakes zijn niet veilig, want de Secret of Mana remake en recente Radical Dreamers Edition van Chrono Trigger werden behoorlijk slecht ontvangen voor nieuwe versies van zulke geliefde games. Over de schandalige microtransactie-praktijken van Chocobo GP en de flop genaamd Babylon’s Fall hebben we het dan nog niet eens gehad. Natuurlijk zijn er positieve uitzonderingen, NieR: Automata en Dragon Quest XI bijvoorbeeld, maar dat deze de uitzonderingen zijn, is an sich al een hele bizarre ontwikkeling voor iemand die Square Enix-spellen speelt sinds de PlayStation 2.
Waar het ‘’mis’’ is gegaan, daar ga ik niet over speculeren. Een grotere focus op een Westerse markt, verlies van toptalent of een simpel geval van nostalgie die de visie verblindt zijn allen acceptabele verklaringen. Maar een ding staat als een huis: Square Enix, een uitgever die ik onlosmakelijk had verbonden met JRPG’s, is op dit moment in mijn hoofd vooral de uitgever van Tomb Raider, Guardians en Life is Strange. Welkom in het westerse kamp jongens!
