During the war, I did some bad things and some bad things happened to us. I was very young and very angry. Mayby that is no excuse, but I needed money. This pays and I am good at it. The creature that could do this, doesn't have a soul: Niko Bellic.
Wat hierboven staat beschreven is waarschijnlijk één van de belangrijkste dingen in de nieuwe Grand Theft Auto. Waar het vroeger in de serie er nog vooral om draaide van beginnend crimineel een echte maffiabaas te worden, is het nu allemaal net iets anders. Je begint nog steeds onder aan de ladder en je hebt nog steeds in je achterhoofd om rijk te worden, maar het is niet de belangrijkste drijfveer meer. Niko Bellic, het hoofdpersonage, is door zijn neef Roman uit het Oostblok gehaald zodat ze samen van de American Dream konden genieten. Helaas voor Niko bezat Roman niet over de villa’s, sportwagens en vele vrouwen die hij beloofde. Wat hij wel bezat, is een amper draaiend taxibedrijf en vele schulden. Hij heeft Niko dan ook vooral naar Liberty City gehaald om samen achter het grote geld aan te gaan.
Maar zijn neef is niet Niko’s enige reden om naar Amerika te komen. Gedurende de game leer je zijn motieven beter en beter kennen, waardoor je meer en meer met hem mee gaat leven. Hij is geen ongevoelige en meedogenloze crimineel. Meestal komt het door de situatie dat hij zo moet handelen, en je merkt dan ook vaak dat Niko het zelf zo helemaal niet wil. Niet alleen Niko is emotioneel zo diep uitgewerkt, ook de vele andere personages die je tegenkomt hebben hun eigen verhaal en hun motieven. Hierdoor blijft het altijd interessant om te spelen en wil je altijd net even doorgaan om er achter te komen wáárom iemand iets doet. De mogelijkheid om af te spreken met je vrienden is dan ook een goede keuze geweest van de ontwikkelaar, want juist op die momenten kom je veel over hen te weten. En onderhoud je jouw sociale contacten goed, dan staat daar vanzelfsprekend iets tegenover.
De gesprekken vormen dan ook een welkome afwisseling tussen alle missies, hoewel je je daar ook niet bij hoeft te vervelen. Uiteraard bestaan ze zo’n beetje allemaal uit het principe “rij ergens heen en steel of vermoord iets of iemand”, maar Rockstar heeft het toch boeiend weten te houden. In theorie lijken ze op elkaar, maar in de praktijk lopen de missies door de omgevingen heel anders. Dit komt mede dankzij het nieuwe cover-systeem, waardoor je achter muren of pilaren kunt “plakken” zodat je niet al te snel neergeschoten wordt. Dankzij dit systeem ga je meer gebruik maken van de omgevingen en zijn pilaren opeens tactische punten in een vuurgevecht. Door dit tactische element en het verbeterde lock-systeem zijn de verscheidene vuurgevechten een hele vooruitgang sinds het vorige deel. Wel moet gezegd worden dat het cover-systeem niet altijd even goed werkt. Je “plakt’ dan bijvoorbeeld aan de verkeerde kant van een pilaar, wat voor een onverdiende 'game over' kan zorgen.
Een nadeel bij de missies is wel dat je vaak een enorm eind moet rijden voordat je bij de bestemming bent. Dit is meestal onnodig en slokt een groot deel van de tijd op, waardoor deze gedeeltes tijdens de missie na een flinke tijd spelen saai gaan worden. Je bezit via je mobieltje gelukkig wel over de mogelijkheid om, na het mislukken van een missie, gelijk opnieuw te beginnen. Anders had je dat hele eind ook nog weer terug naar de opdrachtgever kunnen rijden, waardoor je echt een heel groot deel van de tijd kwijt bent door rijden. Een auto besturen hebben de ontwikkelaars trouwens realistischer willen maken dan voorheen, maar het gevolg is dat met veel auto’s de bochten nauwelijks te nemen zijn, behalve door amper snelheid te hebben.
Gelukkig vallen deze minpunten in het niet door de geweldige humor die, zoals altijd, in de game zit. Rockstar is hier echt een ster in en heeft zijn reputatie wederom bewezen. Sommige personages zijn werkelijk hilarisch. Een voorbeeldje is Brucie, die je na een tijdje spelen tegenkomt. Het woord dat hem waarschijnlijk het beste omschrijft is overdrevenheid. Hij is constant aan het trainen en schept erover op dat hij zo sterk is, maar wanneer Niko hem voor de gein een klap verkoopt is hij voor de verandering heel even stil en kijkt pijnlijk naar z’n arm. Samen met je fantasievolle neef en een Jamaicaan die niet te verstaan is heb je slechts een greep uit de talloze komische karakters. Het zit hem echter niet alleen in de opvallende dingen, Rockstar heeft ook oog voor details. Taxi’s hebben normaal gesproken een bordje op het dak waarop het woord taxi staat. Soms kom je er echter één tegen waarop dan WTF staat, en geloof me, wanneer je zulke dingetjes ontdekt verschijnt er onwillekeurig een glimlach op je gezicht.
Waar Rockstar minder om bekend stond, was de grafische kracht van hun games. Ditmaal hebben ze het roer wat dat betreft helemaal omgegooid. De bedoeling was om een realistischere stad te creëren en dat is ze gelukt. De graphics zijn niet de mooiste die je ooit op een console hebt gezien, maar wanneer je bedenkt hoe gigantisch groot de stad is, dan is het echt een hele prestatie. Het totaalplaatje ziet er prachtig uit en wekt werkelijk de indruk dat je in een stad bent die bruist van het leven. Er rijden volop auto’s en er lopen vele mensen over straat die allemaal hun eigen ding doen. Ook hier heeft Rockstar veel aan de details gedacht. Denk bijvoorbeeld aan het feit dat mensen kwaad worden wanneer je tegen ze aanbeukt en ze hun koffiebekertje laten vallen. Of aan het feit dat er rook uit je auto komt wanneer er iemand binnen zit te roken. Of aan de zorg die aan alle radiozenders is besteed, waardoor er een grote verscheidenheid aan muziek is ontstaan en er voor ieder wel wat wils is.
Verder is er ook voor het eerst in de serie een online modus. Hoewel deze momenteel aardig wat last heeft van lag, al die miljoenen mensen zijn misschien ietsje teveel, is het wel weer typisch op de Rockstar-manier uitgevoerd. Vanzelfsprekend heb je de standaardmodi als Death Match en Team Death Match, maar doordat het zich in de GTA-wereld afspeelt wordt het gelijk anders dan in welke game dan ook. Ook bestaat er een modi GTA Race: hierin is het de bedoeling de als eerste over de finish gaat, hoe maakt niet uit. Wil je jouw tegenstander onderweg vermoorden? Dat kan. Wil je onderweg overstappen op een andere, snellere auto? Dat kan, alles om te winnen. Of het nieuwe idee van Cops ’n Crooks: het ene team is de misdadiger die probeert te ontsnappen aan het andere team, dat de politie is. Spectaculaire achtervolgingen gegarandeerd.
Conclusie
Deze game ademt één en al de bekende sfeer van Rockstar uit en daarmee ook tegelijk diens kwaliteit. In de singleplayer staat de game nog steeds ijzersterk door alle vertrouwde elementen die de vorige delen zo'n succes maakten. Maar dankzij alle vernieuwingen weet GTA IV wederom tot een hoger niveau te komen dan zijn voorgangers. Het cover-systeem werkt meestal goed, het lock-systeem is verbeterd, de graphics en reacties van de omstanders geven je meer dan ooit het gevoel dat je in een echte stad bent en vooral het verhaal maakt van deze game een echte klassieker. Haal je hem in huis, dan is het bijna zeker dat je er vele, vele uren plezier aan zult beleven.