Net als de verhalen die het vertelt, is de geschiedenis van de NieR-games ingewikkeld, met andere elementen verweven en soms een beetje onzinnig. De eerste NieR verscheen voor Xbox 360 en PlayStation 3 als een afsplitsing van de Drakengard-serie en werd uitgebracht in twee versies. NieR: Gestalt en NieR: Replicant moesten respectievelijk een Westers en oosters publiek bedienen en verschilden daarom op enkele fronten van elkaar om beter bij hun doelgroep aan te sluiten. In Japan kregen ze desondanks beide versies, terwijl wij het met enkel Gestalt moesten stellen. Anno 2021 komt daar alsnog verandering in.
Wie NieR twee generaties geleden gespeeld heeft, hoeft niet voor deze verschillen Replicant aan te schaffen. De hoofdpersoon is veranderd van een volwassen man naar de typische JRPG-tiener, die ditmaal niet zijn dochter, maar zusje probeert te beschermen. Dit dochter / zusje is in beide games hetzelfde karakter, om maar te illustreren hoe klein de verschillen in werkelijkheid zijn. De enige andere noemenswaardige afwijking is namelijk het jaartal waarin het spel zich afspeelt, maar dit heeft feitelijk geen enkele impact op wat je ziet en hoe het verhaal zich ontvouwt.
Lezen heeft nog nooit iemand kwaad gedaan
Deze typische hoofdpersoon, die we voor het gemak Nier zullen gaan noemen, doet de odd jobs in het dorpje waar hij woont. Hij verzamelt wat grondstoffen, jaagt op dieren en maakt zo nu en dan korte metten met de monsters genaamd shades die de restanten van de mensheid terroriseren. Een niet al te gecompliceerd leventje, tot zijn zusje Yonah besmet wordt door een vreemde zwarte aanslag die haar gezondheid aanvreet.
Ten einde raad trekt Nier van hot naar her om Yonahs lijden te verzachten en hopelijk haar ziekte te genezen. Het is deze zoektocht (en Yonahs koppigheid) die hem in aanraking brengen met de Grimoire Weiss, een pratend boek vol magie, dat volgens de legendes aan de zijde van de mensheid vecht om het te beschermen tegen zowel de shades als de ziekte die Yonahs voorbestaan in gevaar brengt. Aangespoord door dit sprankje hoop trekken Nier en Weiss door de wereld heen om de tweede zijn slapende krachten te ontwaken in wat een epische queeste had kunnen zijn.
Dicht bij huis
De verwoording geeft het al weg, maar die belofte wordt spijtig genoeg nooit ingelost. De spelwereld die NieR: Replicant je voorschotelt is behoorlijk klein, met locaties die je allen minimaal twee keer moet bezoeken om het verhaal van twintig uur te vullen. Natuurlijk begrijp ik dat Replicant een remaster is van een game op PlayStation 3, maar zelfs met dat perspectief is de schaal van deze wereld bijzonder teleurstellend. Final Fantasy X, Tales of Vesperia en Red Dead Redemption kwamen immers allen rond dezelfde periode of zelfs eerder uit, maar wisten een wereld voor te schotelen die boven die van NieR uittorende. En niet enkel qua formaat.
Als de wereld van NieR compact was geweest, maar in ruil daarvoor wel tot aan de nok toe gevuld was met boeiende aanzichten, had je mij niet horen klagen. Helaas is dat niet hoe de vork in de steel zit. De twee grootste gebieden zijn een gigantisch grasveld en een woestijn, welke je beiden in no-time kunt doorkruisen. De rest van de omgevingen zijn óf dorpjes óf dungeons die je vaak ook meerdere keren zult moeten trotseren en in veruit de meeste gevallen bestaan uit eindeloze gangen en gelijkaardige kamers. De appeal is dus behoorlijk ver te zoeken.
Een goed begin
Misschien heb je al naar de score gekeken. Misschien vraag je je af hoe een game die deze pijnpunten heeft nog zo’n cijfer kan krijgen. Misschien heb je NieR: Automata gespeeld en denk je het antwoord al te weten. Maar nee, het verhaal is niet de redding.
Wie NieR: Automata gespeeld heeft, zal zich herinneren dat de game werd gemaakt door PlatinumGames, die bekendstaan om hun tot schittering gepolijste action games. En hoewel zij alle credits verdienen voor de sublieme ervaring die ze hebben neergezet met die game, vonden een hoop van hun ideeën hun oorsprong in de voorganger.
Weiss vervult bijvoorbeeld de rol van de drone en staat je toe om vijanden van een afstand onder vuur te nemen met verschillende soorten magie. Nier is ondertussen verantwoordelijk voor close combat en kan daarbij on the fly wisselen tussen verschillende wapens, die hij door middel van magische woorden kan aanpassen aan zijn vechtstijl.
Combat in een actie-game zie je doorgaans vanuit de derde persoon, maar in Replicant gooit men regelmatig letterlijk het perspectief om. De game gaat op meerdere momenten de tweedimensionale toer op of laat je van bovenuit op de actie neerkijken. Niet zelden gaat dit gepaard met een ander soort gameplay, zoals lichte horror- en puzzelelementen of zelfs ware bullet hell-secties waarbij de magie van Weiss de plaats van kogels inneemt. De variatie is niet zo frequent als bij Automata, maar zelfs deze basis is voldoende om eentonigheid in het spel grotendeels buitenboord te houden. Combineer dit met combat die flink is opgepoetst voor deze versie en ondanks soms stugge bewegingen vele malen boeiender is dan de meeste games in dit genre en je zult je al vechtend doorgaans prima vermaken. Maar dan gaat het verhaal verder.
Meh
Gameplay mocht dan wel een hoogtepunt van Automata zijn, maar het verhaal mocht er ook zeker zijn. Of beter gezegd: verhalen. Automata was niet klaar nadat je het een keer voltooid had, maar verwachtte dat jij als speler meermaals terugkeerde; wederom een systeem dat zijn oorsprong vond in eerdere delen van de franchise. Na de twintig uur die ik eerder noemde, ben je aan het einde van storyline A aanbeland. Je hebt dan nog B tot aan het nieuw toegevoegde E, die je makkelijk enkele tientallen uren kunnen kosten om te voltooien. Persoonlijk werd ik er niet gelukkig van.
Zo verfijnd als dat de gameplay van NieR voelt, zo rudimentair is het verhaal. Het spel probeert duidelijk de emoties van de speler te bespelen, maar slaat bij elke gevoelige snaar de verkeerde noot aan. Bovendien kun je niet verwachten dat maar liefst drie keer een bijna-doodervaring van hetzelfde karakter in minder dan tien uur tijd een dergelijke scène nog enige vorm van impact geeft. Des te meer wanneer je zo weinig hebt meegemaakt met de karakters, die bovendien nauwelijks karaktergroei doormaken, dat het vliegende boek nog meer persoonlijkheid heeft. Mag Platinum het derde deel weer maken alstublieft?
Conclusie
Dat de gameplay voor NieR: Replicant is opgepoetst om het niveau van Automata te benaderen is een goed ding, want het is zonder overdrijven de redding van een RPG die verder niet weet te imponeren. De wereld is zowel klein als leeg en laat je te vaak terugkeren naar dezelfde locaties, terwijl het verhaal er maar niet in slaagt om te resoneren met jullie redacteur van dienst. In zo’n geval zijn vijf eindes niet bepaald een pluspunt