Nadat de hoofddelen van de Pokémon-serie vanaf de derde generatie in een neerwaartse spiraal terecht leken te komen, brachten Black & White redding. Met vele grote én kleine veranderingen wist het de Pokémon-verslaving bij velen weer aan te wakkeren. Black 2 & White 2 brachten eigenlijk meer van hetzelfde en het is dan ook aan de zesde generatie, die met X & Y hun intrede maken, om de volgende stap te zetten.
Om de grootste verandering van de zesde generatie te kennen voldoet een simpele screenshot. De wereld van Pokémon heeft eindelijk het top-down aanzicht en de 2D-sprites laten varen ten faveure van een volledig geanimeerde 3D-wereld. Een prachtige en kleurrijke 3D-wereld mag zelfs gezegd worden.
In deze wereld begin je als aspirerend Pokémon-meester. Nadat je recentelijk je intrek hebt genomen in je nieuwe woning, word je benaderd door Professor Sycamore. De beste man heeft drie kinderen gekozen die een Pokédex en Pokémon in ontvangst mogen nemen en jij, als zoon of dochter van een beroemde Rhyhorn-racer, bent hier een van.
Net zoals in de vorige vijf generaties mag je weer kiezen uit het vertrouwde trio aan Pokémon. De grass-Pokémon Chespin, de vuur-Pokémon Fennekin of de water-Pokémon Froakie. Wat de sleur al snel de doorbreekt is dat niet je primaire, maar juist je secundaire rivaal de Pokémon kiest waar jij slecht tegen bent. Het is iets kleins, maar revolutionair na zestien Pokémon-games die dezelfde formule hierin hanteerden.
Een nog grotere verandering is de introductie van de Fairy Pokémon, die tegenwicht moeten bieden tegen Dragon- en Fighting Pokémon, welke relatief gezien te sterk waren. Bovendien is het type zwak tegen Poison, wat voorheen enkel echt sterk was tegen Grass. Veel nieuwe Pokémon in de Kalos-regio, waaronder de legendarische Pokémon Xerneas, zijn dan ook van deze soort. Ook oudere Pokémon mochten eraan geloven, waardoor bijvoorbeeld Gardevoir, Clefable en Azumarill nu onder het Fairy type vallen.
De laatste grote verandering, waar Nintendo flink op gehamerd heeft in trailers en interviews, zijn de mega-evoluties. Wanneer trainer en Pokémon een goede band hebben, kunnen Pokémon als Blaziken, Garchomp en Mewtwo een nieuwe vorm aannemen door een speciale steen te combineren met een armband. Deze vorm is echter van tijdelijke aard en de Pokémon zal na elk gevecht zijn oorspronkelijke postuur weer aannemen. 
Rond deze mega-evoluties draait dan ook één van de sub-plots van X & Y. Sycamore doet al jaren onderzoek naar de mega-evoluties maar is hier enigszins op een dood spoor geraakt. Hij weet in theorie hoe het werkt, maar omdat hij een Pokémon-trainer van likmevestje is heeft hij het niet in de praktijk kunnen testen. Wanneer je zijn lab in Lumiose City bereikt zal de beste man je voorzien van een tweede starter, deze keer oude bekenden van de eerste generatie. Samen met Bulbasaur, Charmander of Squirtle krijg je de daarbij horende mega-steen en gaat je reis pas echt van start. Op dit moment krijgt Pokémon X & Y de schijn mee de beste Pokémon-game tot op heden te worden.
Dit vermoeden wordt bevestigd wanneer ik de tweede gym betreedt en mijn game opsla. De teller tikt op dit moment voorzichtig de acht uur aan. Normaal zou ik nu al goed op weg richting de Pokémon League zijn, maar door de vele zijpaden, verhalen en interessante omgevingen die ik voorgeschoteld krijg heb ik op dit moment pas één badge op zak.
Een half uurtje eerder had ik pas mijn eerste aanvaring met de slechteriken van dienst: Team Flare. De slecht geklede booswichten zijn eens niet uit op wereldoverheersing, al is het op dit moment nog onduidelijk waar ze wel op uit zijn. Wederom iets wat je als speler bezig houdt, aangezien de game slechts mondjesmaat een tipje van de sluier licht.
De combinatie van deze verschillende sub-plots bereikt een letterlijk hoogtepunt op het balkon van een toren. Om jullie spelplezier niet te bederven zal ik niet in details treden, behalve dat het zich afspeelt na het verslaan van de vierde gym. Tijdens deze gebeurtenis zie je de ontknoping van de ontdekkingen en de vruchten van het werk van de voorgaande uren. En dan gaat het mis.
Het lijkt bijna of GameFreak het vastgestelde budget naderde na de eerste helft van de game, want de tweede helft voelt kort en afgeraffeld aan. De zijsprongen zijn er nog wel, maar zijn minder talrijk en vooral minder diepgaand dan wat de eerste helft ons voorschotelde. De credits naderen vanaf dit punt dan ook veel sneller dan je lief is.
Ook de zo gehypete mega-evoluties blijken een sisser. De (meeste) Pokémon die mega-evolueren krijgen een erg coole nieuwe look, maar krijgen ook een stat boost waar je U en amen tegen zegt. Het is bijna treurig om te zien met hoeveel gemak de mega-evoluties over reguliere Pokémon heen walsen. Deze evoluties hebben bovendien geen keerzijde om balans erin te brengen. Het enige limiet is dat slechts een Pokémon per gevecht mag mega-evolueren.
De bitterste pil komt echter pas na het zien van de credits. De post-game content van X & Y, een belangrijk iets bij de Pokémon-franchise, is op zijn best magertjes te noemen. Je krijgt een nieuw dorpje, met hierin een Battle Tower-achtig idee, maar geen nieuwe regio of een gebied om te verkennen. Enkele al bekende gebiedjes worden lichtjes uitgebreid, maar ook dit is niets om over naar huis te schrijven.
Het belangrijkste deel van de post-game content: verzamelen en trainen is zelfs op dieet gezet. Met slechts 69 nieuwe Pokémon, waarvan drie legendarisch, is het vullen van je Pokédex een eitje wanneer je, net als ik, je volledige collectie van de vorige generatie overzet. Het trainen van dit handjevol beestjes is eveneens kinderspel, dankzij de EXP. Share, welke deze keer al je Pokémon van een flinke hap XP voorziet.
Het ergste is nog dat zelfs EV-training, welke voorheen enkel voor hardcore Pokémon-fans met teveel vrije tijd was weggelegd, nu gereduceerd is tot een simpele minigame. Combineer dit met O-powers, welke allerlei tijdelijke voordelen zoals verhoogde stats triggeren en Pokémon Amie, welke door te spelen met je Pokémon eveneens bepaalde positieve effecten triggert, en je zou kunnen zeggen dat X & Y de toegankelijkste Pokémon ooit is. Of je dit ziet als een plus- of minpunt zal ik aan je eigen oordeel overlaten, want voor beide valt iets te zeggen.
Waar niet over te twisten valt is dat het online gedeelte van Pokémon met X & Y een flinke schop onder de kont heeft gekregen. Onderdelen zoals online battle en wonder trade zijn makkelijker dan ooit en zullen spoedig uitgebreid worden met Pokémon Bank, Pokémon Transporter en een nieuwe versie van de Pokémon Dream World, al kunnen de nieuwe battle modi Inverse Battle, Sky Battle en een variant op horde helaas niet online gespeeld worden. Voor de eerste twee is helaas een contributie vereist die onder andere Pokémon die verkregen zijn via een GameShark of Action Replay weert.
Conclusie
Pokémon X & Y doet een hele hoop goed, maar doet het tegelijk maar half. Het verhaal bereikt veel te vroeg zijn hoogtepunt, waardoor je als speler met een dubbel gevoel blijft zitten tijdens de tweede helft van de game. Gamechangers als Pokémon Amie, mega-evoluties en het Fairy type worden daarbij met wisselend succes geïntroduceerd in de gekende formule en lijken ten koste te zijn gegaan van de post-game content en kwantiteit van de Pokémon en locaties. Pokémon X & Y is daarom een prima game, maar wel een die nog genoeg werk aan de winkel heeft.