Ik schreef het al vorige maand in onze Stelling van de Maand, maar als je op dit moment nog geen Xbox Series of PlayStation 5 in huis hebt, is dat absoluut geen ramp. De meeste spellen voor de platformen zijn cross-gen en de verbeteringen tussen consoles zijn niet dermate groot dat het een aanschaf kan verantwoorden. Astro’s Playroom is de grote uitzondering, maar een gratis game is eveneens niet dé reden om iemand over de schreef te trekken. Returnal zou op papier echter wel eens de eerste grote klapper van Sony in de negende generatie kunnen worden.
Wanneer je Returnal voor de eerste keer opstart, word je ervoor gewaarschuwd dat de game bedoeld is om uitdagend te zijn. En dat was natuurlijk ergens te verwachten. Returnal is immers het nieuwste spel van ontwikkelaar Housemarque, dat eerder games als Resogun en Super Stardust Delta tot leven bracht. Die games waren op zichzelf niet zo moeilijk, zo lang als dat je doel enkel was om de game te voltooien. Maar wie een beetje een fatsoenlijke score neer wilde zetten, moest de nodige tijd steken in het verfijnen van diens skills in het tekstboekvoorbeeld van ‘’easy to learn, hard to master’’. Returnal is de overtreffende trap van dit principe; niet enkel qua gameplay, maar ook zeker qua moeilijkheidsgraad.
Eindeloze strijd
Qua opzet is Returnal zowel voorspelbaar als fascinerend. Als astronaut Selene stort je neer op de planeet Atropos na het ontvangen van een verontrustend signaal. Eens bijgekomen van de crash besluit je om de bron hiervan te ontdekken, in de hoop dat je hierna kan worden gered door de organisatie waar je voor werkt. Je stapt daarom de buitenaardse jungle in, waarin je al snel op het lijk van een medemens stuit…je eigen lijk. In de minuten die volgen neemt de spanning gestaag toe. Je vindt stemopnames van jezelf, die je bij jouw weten niet zelf hebt ingesproken, maar die hinten naar dat je deze sensatie al eerder hebt gehad. Niet veel later stuit je op buitenaardse levensvormen, die niets liever willen dan Selene nuttigen als een snack. Je baant je een weg door deze wereld, maar komt snel zat aan je onfortuinlijke einde. Om vervolgens weer al crashend te ontwaken.
Het vermoeden was er al door de ontdekkingen die je had gedaan, maar nu is het zeker: Selene kan niet permanent sterven op Atropos. Telkens wanneer ze het loodje legt, keert ze terug naar haar startpunt om een nieuwe poging te kunnen wagen. Wie denkt op deze manier langzaam maar zeker alle geheimen van deze planeet bloot te leggen komt er echter bedrogen uit. Want wanneer je voor de tweede keer de jungle in wandelt, zal je zien dat je tocht er ditmaal heel anders uit zal zien. De onderdelen die deze jungle vormen worden bij elke run op een andere manier aan elkaar geplakt en ook wat je vindt en tegenkomt is in de handen van RNGesus. Daarbij moet wel de kanttekening worden geplaatst dat het aantal onderdelen vrij gering is en repetitie tussen de runs daardoor al snel optreedt. Maar? Is Housemarque dan afgestapt van hun traditionele bullet hells om een roguelike te maken? Nee! Het doet beide!
Easy to learn
Het werd al even aangehaald in de eerste alinea van dit verhaal: games van dit ontwikkelteam volgen de filosofie van ‘’easy to learn, hard to master’’. In Returnal uit zich dit in gameplay mechanics die elke gamer met een beetje ervaring zich in no-time eigen zal maken. De game is strikt gezien een third-person shooter met daarin lichte platformelementen. Als Selene run and gun je door de omgevingen die de game je voorschotelt, terwijl je vijanden een voor een neermaait met het vuurwapen dat je bij je draagt. Dit is standaard een pistool, maar met een beetje geluk kom je tijdens je run een speeltje tegen met een wat grotere impact. Elk van deze vuurwapens heeft daarnaast een alt-fire, die je activeert door de linker trigger volledig in te drukken, in plaats van het halverwege stoppen om te richten. Deze variëren van homing-kogels tot granaten voor flinke schade.
Wie vertrouwt raakt met deze elementen (en geluk aan zijn zijde heeft), zal al snel verdere uitbreidingen op Selene’s arsenaal vinden. Een zwaard laat je door schilden en boomwortels hakken, terwijl een grijphaak je kan helpen om gebieden te doorkruisen. Ondertussen verbeter je jouw Weapon Proficiency, verzamel je upgrades voor je suit en probeer je niet geraakt te worden zodat je adrenaline hoog blijft en je extra perks krijgt. Tegelijkertijd verzamel je teksten en audiologs om meer te leren over deze wereld en verken je Selene’s herinneringen om meer te leren over haar.
Maar dan maak je een fout…
Hard to master
…en word je direct afgestraft met een terugkeer naar Selene’s schip. Daar gaat het wapen waar je zo blij mee was. En denk ook maar niet dat je het extra leven of je voorwerpen mag houden. Op een handjevol permanente upgrades na, zoals de grijphaak en het zwaard dat we eerder aanhaalden, ben je weer terug bij af. Natuurlijk maken deze toevoegingen het makkelijker om te komen waar je ooit al was, maar zelfs daarmee is er geen garantie dat je zelfs maar weer in de buurt gaat komen van die poging. Returnal is brutal en zal vermoedelijk door het overgrote deel van diens spelers nooit worden voltooid. Ook ik moet eerlijk bekennen dat ik op het moment dat ik dit schrijf niet verder ben gekomen dan het vierde stratum. Maar ik ben niet bereid het bijltje erbij neer te gooien. Want hoe ontzettend demotiverend het spel soms ook kan zijn; het overschaduwt niet diens sterke kanten.
Atropos is een intrigerende plek vol geheimen die je als speler gewoon wil ontdekken. En terwijl ik baalde van elke dood, wist ik dat het tegelijkertijd een kans was om nieuwe ontdekkingen te doen die in vorige pogingen niet door de game waren ingeladen. Zelfs buiten dat was meer Returnal an sich al eerder een beloning dan een straf. De game mag dan wel ontzettend lastig zijn, maar ik had op geen enkel moment het gevoel dat ik outmatched was of tekort werd gedaan. Selene reageert perfect op precieze inputs, waardoor het goed mogelijk is om je een weg door de kogelregen te banen en tegelijkertijd zelf de neerslag te laten komen. Als het fout ging was het mijn eigen inschatting of te langzame reflexen die het lieten afweten, niet het spel, dat je met audiovisuele en DualSense cues zo goed mogelijk ondersteunt met je weg te vinden in de chaos op het scherm.
PS5-fratsen
Daarmee zijn we aanbeland bij de olifant in de kamer: is Returnal een échte next-gen game of had het prima op de vorige PlayStation kunnen verschijnen? Het korte antwoord is dat een PS4-versie in theorie best had gekund, maar zeker niet zo goed was geweest als dat de game nu op PS5 is. De haptische feedback en adaptive triggers vereisen gewenning, maar leveren een stukje tastbare ondersteuning op hectische momenten. De vele geluiden die uit de veel heldere speaker van de Dualsense komen dragen bij aan de belevingen en de niet bestaande laadtijden tussen runs door houdt de adrenaline op peil en zorgt ervoor dat je na een sterke run niet in uit je flow raakt. Bovendien is de game echt visueel spectaculair op mijn OLED-scherm, dat eerder nog niet echt de kans kreeg om tot zijn recht te komen. Dat was mijn PlayStation 4 Pro nooit gelukt.
Conclusie
Returnal is niet dé eerste grote klapper voor de PlayStation 5, maar dat heeft niets te maken met diens kwaliteit. De game is visueel verbluffend, maakt goed gebruik van de DualSense en heeft een uiterst verslavende en bevredigende gameplay loop. Diens uiterst steile moeilijkheidsgraad zorgt er echter voor dat het waarschijnlijk niet de appeal gaat hebben van een God of War of Horizon.